پرسش:
اگر بخواهیم که اموات را در خواب ببینیم این باعث اذیت شدن اموات نمی شود؟ اگر از مردگان بخواهیم از جایگاه خودشان اطلاعاتی بدهند اجازه اینکار را دارند یا خیر؟
پاسخ:
در
ابتدا باید اشاره شود که این کار سبب اذیت آنها نمی شود . در باره فراز
دوم باید گفت ممکن است انسان از طریق خواب از وضع مردگان اگاه شود ولی برای
همگان این مسله رخ نمی دهد .، اطلاع از امور برخ برای کسی غیر از انبیا و
اولیا (ع) میسور نیست . از همین رو در آموزه های عرفانی از برزخی که در
روایات آمده به نام قبر یاد شده است. اطلاع از امور آن برای غیر معصومین
محال است ؛ آن را برزخ محالی می گویند ،چون خدای ستار العیوب اجازه نمی دهد
که از اسرار بندگان او کسی آگاه شود . (1)
بنا بر این فهمیدن وضعیت اموات در برزخ برای غیر معصوم ممکن نخواهد بود. مگر برخی از عارفان راستین راز نگاه دار
در
باره این که آیا اروح مردگان به دنیا می آیند و از امور زندگان خبر دار می
شود یانه ؟ باید گفت به صورتی که در پرسش مطرح شده در این باره چیزی در
آموزه های دینی نیامده ولی به طور کلی از روایات استفاده میشود که حضور
ارواح اموات در دنیا و توجه به وضعیت بستگانشان از یک سو به میزان مقام و
منزلت آنان و فراغت از مشکلات خاص آن جهان بستگی دارد. از سویی دیگر به
میزان علاقه و رضایت آنان از بازماندگان و میزان توجه بازماندگان به آنان .
از امام کاظم علیه السلام روایت شده که روح اموات به بازماندگان سر می‌زند. (2)
در
عین حال توجه اموات تا حدی به توجه ما نسبت به آنها هم مرتبط می شود مثلا
اگر بازماندگان با عمل صالح خود روح آنان را از خود راضی کنند و بر سر قبور
آنان حاضر شده و پس از خواندن سوره هایی مانند حمد و یازده مرتبه قل هو
الله احد و هفت مرتبه إنّا أنزلناه و هدیه نمودن ثواب آن به روح رفتگان
توجه آنها را به خود جلب نمایند ،بسته به آزادی عملی که برای آنها ممکن است
در برزخ وجود داشته باشد ،عکس العملهایی هم ممکن است از جانب آنها مانند
خواب مشاهده نمایند .
در باره این که آیا مرده به خواب زنده می آید یا
نه ؟ باید گفته شده: کسی که می خو اهد یکی از نزدیکان و والدین خود را
ببیند، سوره های شمس و لیل و قدر و کافرون و اخلاص و معوذتین (فلق و ناس)
را بخواند، سپس صد مرتبه سوره توحید بخواند، سپس صد مرتبه صلوات بر پیامبر
(ص) و آل او بفرستد، آن گاه با وضو و به جانب راست بخوابد، ان شاء الله هر
که را اراده کرده باشد، خواهد دید و با او تکلّم خواهد کرد.
نیز آمده است:
هر کس این عمل را در هفت شب به جا آورد، بعد از آن که این دعا را بخواند: (ان شاء الله کسی را که اراده کرده در خواب خواهد دید):
اللّهمّ
انت الحیّ الّذی لا یوصف ـ و الایمان یُعرف منه، منک بدت الاشیاءُ و إلیک
تعود، فما اقبل منها کنت ملجاهُ و منجاهُ و ما أدْبر منها لم یکن له ملجأٌ و
لا ملجا منک إلاّ الیک فإسئلک بلا اله إلاّ أنت و أسئلک ببسم الله الرّحمن
الرّحیم و بحقّ حبیبک محمدٍ(ص) سیّد النّبیین و بحقّ علیٍِّ خیر الوصیّین و
بحقّ فاطمة سیّدة نساء العالمین و بحقّ الحسن(ع) و الحسین(ع) اللّذین
جعلتها سیّدی شباب أهل الجنّة علیهم أجمعین السّلام أنْ تصلّی علی محمّدٍ و
آل محمّد(ص) و أن ترینی میّتی (إمامی) فی الحال الّتی هو فیها.(3)
البته علاوه بر آن اعمال، تحقق این امور بستگى زیادى به:
1- خصوصیات روحى شخص زنده همچون: طهارت معنوى و صفاى نفس دارد. بدون قابلیتهاى لازم چه بسا موفقیت حاصل نشود.
2-
متوفی مأذون به ارتباط با عالم دنیا باشد، زیرا برخی افراد به دلیل اعمال
شان، سالی فقط یک بار و بعضی چند بار اجازه سر کشی به دنیا را دارند یا روح
آنان می توانند با ارواح دیگران ارتباط پیدا کنند. برخی ها هر ماه و یا هر
هفته یک بار و شهیدان والا مقام و اولیای الهی هر وقت بخواهند،چنین اجازه
را دارند.
3- ممکن است متوفی مأذون به ارتباط باشد، لیکن نمی خواهد و
دوست ندارد که با هر کسی ارتباط داشته باشد. از این رو افراد زنده ممکن است
اعمال ذکر شده را انجام دهند، ولی نتیجه نگیرند. در این صورت با تکرار آن
اعمال و اصلاح نفس خویش و انجام کارهای خیر به نیابت از متوفی امید آن است
که بتواند فرد مورد نظر را در خواب ببیند .
پی نوشت ها:
1. قیصری داود-شرح فصوص الحکم ،ص33 ، نشر بیدار قم ، چاپ سنگی ، بی تا .
2. محمد باقر مجلسی بحار الانوار، نشر دار الاحیا الترا ث العربی، بیروت، 1403 ق، ج 6، ص 257.
3. شیخ عباس قمی (ره) ـ کلیات مفاتیح الجنان، نشر دفتر فرهنگ اسلامی تهران حاشیه، ص 964 ـ 960.
درباره این سایت