سؤال:
پسر 5 سالة من مدتی است که هنگامی که جایی نشسته و یا موقع تماشای کارتون، با اندام جنسی‌اش بازی می کند. در اکثر موارد پس از تذکر، دستش را برمی‌دارد اما دوباره در شرایط دیگری این کار را انجام می‌دهد. تذکر من و مادرش به او جدی اما بدون عصبانیت است و سعی می‌کنیم زیاد حساسیت نشان ندهیم که کنجکاو شود. نکته‌ای که بیشتر مرا نگران کرده این است که در هنگام انجام این عمل، آلت جنسی او تغییر حالت می‌دهد. لطفا راهنمایی فرمایید.
پاسخ:
والد محترم! وقتی بچه ها دنیای بیرونی خود را کشف می کنند نسبت به اعضای خصوصی بدن خود یا بدن همجنس و یا غیر همجنس خود نیز به طور طبیعی کنجکاو می شوند. این کنجکاوی جنسی در کودکا ن طبیعی است و بیشتر والدین هنگام رویارویی با آن برای اولین بار می فهمند که واقعا باید برای رفتار فرزند خود حدودی را تنظیم کنند تا بداند از نظر اجتماعی کدام یک از رفتار های او در خصوص مسائل جنسی قابل قبول است. با ذکر این مقدمه کوتاه شایسته است در این زمینه نکاتی بیان گردد تا فضای روشنتری از بحث داشته باشید.
اولاً : تصوری که کودک از دستکاری و یا نگاه کردن به آلت جنسی کودک دیگر دارد با تصور بزرگتر ها از این مسئله تفاوت زیادی دارد. این رفتارها بیش از آنکه جنبه جنسی داشته باشد، جنبه کنجکاوی دارد. دستکاری آلت تناسلی و کنجکاوی فرزندان برای شناخت این عضو از بدن را باید از مقوله مسایل جنسی جدا نمود. معمولاً این گونه رفتارها، از دید کودکی در سن و سالی که بدان اشاره نمودید جنبه اخلاقی ندارد؛ لذا هر گونه برخورد نسنجیده ای ممکن است سبب گیجی او شده و موجبات احساس گناه و افسردگی وی را فراهم سازد. مهمتر از همه اینکه ممکن است پس از آن برای پرسش ها و ابهام های جنسی خود به دیگرانی مراجعه کند که یا به دلیل ناآگاهی و یا غرض ورزی ، اطلاعات نادرستی در زمینه مسائل جنسی به او منتقل نمایند که درنتیجه آن در آینده وی را با مشکلاتی مواجه خواهد ساخت.(البته این رفتار ها چنانچه کنترل نشود می تواند زمینه انحراف جنسی کودک را در آینده فراهم سازد پس باید با بکار گیری روش ها مناسب سعی در تغییر رفتار کودک داشته باشید). در مورد فرزند شما به نظر می رسد این کار تبدیل به یک عادت شده است ولی نباید از روش کلامی مانع آن شوید زیرا حساسیت او برانگیخته خواهد شد و فقط حواسپرتی است که بهترین روش است.
ثانیاً : ارتباط برقرار کردن والدین با فرزندان خود در مورد مسایل جنسی از جمله وظایف تربیتی والدین است که شایسته است در برقراری و حفظ آن جهت جلوگیری از زمینه بسیاری از انحرافات و گناه ها کوشید. نگاه ضد اخلاقی برخی والدین به این مسأله و برخورد شدید و خشن آنها پیامدهای نامطلوبی را به ارمغان خواهد آورد ؛ زیرا چنین موضوعی روان شناختی را تبدیل به موضوعی اخلاقی کرده و کودک را حسّاس تر نموده و باعث تثبیت وی در عمل مورد نظر می گردد.
ثالثا: در بیان نکاتی که در زمینه مسائل جنسی لازم است به کودک انتقال پیدا کند، باید از روش های غیر مستقیم استفاده کرد و کمتر به روش های مستقیم متوسل شد.
اکنون چه باید کرد:
1. ممکن است مهمترین دلیل چنین رفتاری از سوی کودکی در سنینی که بدان اشاره نمودید، کنجکاوی وی برای آشنایی با اعضای بدن خود باشد که از نوپایی در کودکان وجود داشته و در حدود سنین 2 تا 4 سالگی و بعضا تا 5 سالگی در قالب دستکاری و در سنین بالاتر درقالب دکتر بازی و . خود را نشان می دهد، بنابراین در چنین زمانی هول نشوید، او را سرزنش نکنید،از تنبیه کودک پرهیز کنید، تنها کاری که شما باید در چنین موقعیتی باید انجام دهید این است که به گونه ای برنامه ریزی کنید که او دیگر در چنین موقعیتی قرار نگیرد.
2. معمولاً این گونه رفتار از سوی کودک ؛ بیشتر جنبه شناختی دارد نه جنسی و اخلاقی و اگر خدای ناکرده استمرار یابد، ممکن است به جهت فشارهای روحی در محیط خانواده و . باشد که کودک می خواهد از این طریق خود را به آرامش برساند، بنابراین والدین کودک باید محیطی آرام و سرشار از صمیمیت برای او ایجاد کنند.
3. بهتر است به او شلواری بپوشانید که محکم تر باشد و دست بردن در آن بسیار سخت باشد( به عنوان مثال شلواری که دارای کمربند و یا دارای تکمه محکم است برای این کار مناسب است)
4. یک بار به کودک خود آموزش دهید که بدن او خصوصی است و دیگران حق دست ورزی با برخی از اعضا او را ندارد.( بهتر است برای بیان این نکته از شیوه های غیر مستقیم استفاده کنید)
5. هیچ گاه به صورت مستقیم با این رفتار کودک مقابله نکنید؛ چرا که گاهی توجه بیش از حد والدین به رفتار نادرست کودک موجب نهادینه شدن آن رفتار در کودک می شود. در حالی که اگر والدین با کمی صبر و حوصله نسبت به رفتار کودک بی تفاوت بودند، رفتار کودک خود به خود و با گذشت زمان از بین می رفت.
6. زمانی که او چنین رفتاری را انجام می دهد، از تغافل استفاده کنید. یعنی در برابر رفتار او هیچ عکس العملی نشان ندهید. نه رفتار او را تائید کنید نه رد؛ تنها کاری که باید انجام دهید این است که رفتار او را نادیده بگیرید. همانطور که در بالا بیان شد در اغلب موارد چنین رفتارهایی از روی کنجکاوی از کودک سر می زند و در اکثر موارد چنانچه از سوی والدین نادیده گرفته شود (البته لازم است والدین به صورت غیر مستقیم رفتار کودک خود را کنترل کنند) با گذشت زمان خود به خود به فراموشی سپرده می شود.
نکته پایانی خواهشمندیم از طریق نگرانی های مختلفی که زاییده ترس از چنین موضوعی می باشد ناخواسته مسیری مخالف را در تربیت جنسی کودک نپیمایید؛ زیرا هر گونه کم حوصلگی و اقدام عجولانه در این زمینه آسیب زا خواهد بود.
درباره این سایت